Αρχαία Ελληνική Σοφία

Τι Είναι ο Θεός;

Κάποτε ένα ψάρι πήγε στη βασίλισσα των ψαριών και τη ρώτησε: «Πάντοτε άκουγα γι’ αυτήν τη θάλασσα, όμως τι είναι η θάλασσα; Πού βρίσκεται;».

Η βασίλισσα εξήγησε στο ψάρι «Ζεις, κινείσαι και έχεις όλο σου το είναι στη θάλασσα. Η θάλασσα είναι μέσα σου και έξω σου, και είσαι φτιαγμένος απ’ τη θάλασσα, και θα τελειώσεις τη ζωή σου στη θάλασσα. Αυτή σε συντηρεί, σε φροντίζει και σε προστατεύει…».

Όπως αναρωτιόταν το ψαράκι για τη θάλασσα ενώ αυτή υπήρχε παντού γύρω του, έτσι αναρωτιούνται και πολλοί άνθρωποι για τον Θεό ενώ ζουν μέσα σ’ ένα Θείο Περιβάλλον (Πιερ Τεγιάρ ντε Σαρντέν, Ιησουίτης Παλαιοντολόγος).

Ο Θεός είναι το Μεγάλο Πνεύμα που έχει το Κέντρο του σ’ όλους και όλα («Μαύρο Ελάφι», Λακότα Ινδιάνος), είναι το Φως το οποίο είναι ολόκληρο στο καθετί και ολόκληρο έξω από το καθετί (Ιωάννης Σκώτος Εριγένης, Κέλτης Χριστιανός), είναι η Αλήθεια, ακόμα και εκείνη του αθεϊστή (Μαχάτμα Γκάντι), είναι η Καλοσύνη (Τζούλιαν του Νόργουιτς, Αγγλίδα μύστρια) και η Ομορφιά (Μωάμεθ), είναι η Στιγμή και το Καρδιοχτύπι των πάντων. Για την Επιστήμη είναι οι Φυσικοί Νόμοι, οι Αρχικές Συνθήκες, το Big Bang, η Εξέλιξη, το Πολυσύμπαν, ο Χωροχρόνος.

Είμαστε στον Θεό και ο Θεός είναι σ’ εμάς (πανενθεϊσμός).Είναι εκεί όταν υποφέρουμε και υποφέρει μαζί μας, όταν χαιρόμαστε και χαίρεται μαζί μας, όταν ερωτευόμαστε και ερωτεύεται μαζί μας. Το πρόσωπό Του βρίσκεται στο γυαλιστερό μαύρο μάτι του μυρμηγκιού (Ν. Καζαντζάκης, «Ο τελευταίος Πειρασμός»), στην αγκαλιά των αγαπημένων μας, στη βροντή της καταιγίδας, στο άνθισμα μιας κερασιάς, στα βάθη των ωκεανών, στη λάμψη των αστεριών, στο Ωσαννά που περνάει μέσα «από το καθαρτήριο της αμφιβολίας» (Φ. Ντοστογιέφσκι).

Όσοι κινούνται προς την κατεύθυνσή Του, Τον βλέπουν συνέχεια. Νιώθουν κάθε στιγμή το ζεστό Φως Του στις καρδιές τους να τους φροντίζει, να τους ξεκουράζει, να τους στηρίζει στους πόνους τους και να τους συνοδεύει στις υπερβάσεις τους. Γνωρίζουν τον Θεό καλλιεργώντας μια γνήσια σχέση μαζί Του, παρά αγωνιώντας να κατανοήσουν ένα λεπτό νόημα που Τον ερμηνεύει με «παυσίλυπες ψυχολογικές και λογικά θωρακισμένες βεβαιότητες» (Χρ. Γιανναράς, Έλληνας φιλόσοφος).

Από την άλλη, όσοι κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση με τη ζωή τους δεν Τον βλέπουν ποτέ. Γι’ αυτούς ο Θεός δεν υπάρχει ούτε μπορεί να υπάρξει (Λ. Τολστόι) και το ερώτημα «Υπάρχει Θεός;» έχει απαντηθεί ήδη μέσα τους αρνητικά από την προοπτική τους.

Παναγιώτης Ασημεόνογλου

(καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης, συγγραφέας βιβλίων αφιερωμένων

σε Ανατολική Σκέψη και Πνευματικότητα)

Παναγιώτης Ασημεόνογλου/ Η Τέχνη της Προσευχής κατά την Ασκητική Παράδοση/ Εκδόσεις Δαιδάλεος, 2018