Καθώς η συγγραφική οικογένεια των εκδόσεων μας μεγαλώνει όλο και περισσότερο προσφέροντας πολλούς νέους ποιοτικούς τίτλους, ζητήσαμε από τους συγγραφείς μας να πούνε λίγα λόγια για το έργο τους και το μήνυμα που θέλουν να μεταφέρουν με την έρευνα τους…
ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΜΠΟΣ
Το Πνεύμα του Χρόνου
Κύριε Βέμπο, πείτε μας με λίγα λόγια το περιεχόμενο του βιβλίου σας.
Το Πνεύμα του Χρόνου είναι μια τοιχογραφία της σχέσης μεταξύ ελληνικής κοινωνίας και Παραφυσικού, μιας περιόδου ενάμιση αιώνα, από το 1830 περίπου ως το 1990. Οι πηγές είναι σχεδόν αποκλειστικά εφημερίδες της εποχής. Μέσα από τα πρωτοσέλιδα, συγκεκριμένες λέξεις και εκφράσεις και από άλλα στοιχεία, μπορεί κανείς να καταλάβει πολλά για το πώς η εκάστοτε ελληνική κοινωνία εκλάμβανε, δεχόταν και αντιμετώπιζε τα πάσης φύσεως παραφυσικά φαινόμενα. Η εικόνα είναι εξαιρετικά περίπλοκη για να την περιγράψω με λίγα λόγια, αλλά σκεφτείτε ότι το βιβλίο είναι 720 σελίδες και περιέχει 150 φωτογραφίες, σχεδόν αποκλειστικά παλιά αποκόμματα. Γνωρίζω ότι οι παλιές εφημερίδες είναι πραγματικές χρονομηχανές (και δεν μιλώ τόσο μεταφορικά!) που μπορούν να μας μεταφέρουν σε άλλες εποχές κι έτσι να δούμε με άλλο μάτι τον κόσμο του παρελθόντος. Να συλλάβουμε δηλαδή αυτό που περιγράφω στον τίτλο ως «Πνεύμα του Χρόνου», ως Genius Tempori με την έννοια του αντίστοιχου όρου Genius Loci που αφορά την «ψυχή» ενός τόπου.
Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν να το γράψετε και να το παρουσιάσετε στο ελληνικό κοινό;
Όπως είπα και προηγουμένως, η συνειδητοποίηση του Genius Tempori μιας εποχής μπορεί να μας αποκαλύψει πολύ περισσότερα απ’ όσο η «ακαδημαϊκή» μελέτη της η οποία αναγκαστικά περνάει μέσα από το παραμορφωτικό φίλτρο του Παροντισμού – το να κρίνουμε δηλαδή το παρελθόν με τα κριτήρια του παρόντος. Από τη μία η αγάπη μου για τη μελέτη παλιών αρχείων και εφημερίδων, από την άλλη η φυσιολογική εξέλιξη της πολύχρονης έρευνάς μου, έκαναν το βιβλίο αυτό να γίνει πραγματικότητα. Το βιβλίο επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις – μπορεί να αναγνωστεί σαν «απλή» ιστορική περιήγηση (αρκεί να παραλειφθεί ο πρόλογος και ο επίλογος) αλλά και σαν κάτι αφάνταστα ενδελεχέστερο.
Θεωρείτε ότι τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην ίδια τη μορφή του βιβλίου, υπάρχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πρωτότυπα για τα ελληνικά δεδομένα;
Ναι, επειδή δεν είχε γίνει ποτέ τέτοια έρευνα – και δεν είναι και κάτι εύκολο. Αν αφήσουμε κατά μέρος το δικό μου αρχείο και τη δική μου γνώση και εμπειρία, η καθεαυτό έρευνα διάρκεσε ένα συναπτό έτος με σχεδόν καθημερινή πολύωρη δουλειά στη Δημοτική Βιβλιοθήκη (και όχι μόνο) και εξίσου πολύωρη δουλειά σπίτι για αποδελτίωση, ταξινόμηση κλπ. Χώρια που ακολούθησαν άλλα δυο συναπτά έτη μελέτης των στοιχείων και προσπάθειας εξαγωγής μοτίβων.
Από την άποψη αυτή, η καθεαυτό συγγραφή ήταν το ευκολότερο και συντομότερο κομμάτι του όλου έργου!
Ποια συμπεράσματα αποκομίσατε (και συνεχίζετε να αποκομίζετε) από τη συνεργασία με τις εκδόσεις Δαιδάλεος;
Η δουλειά που έγινε από τις εκδόσεις πιστεύω ότι είναι υποδειγματική και από πολλές απόψεις πρωτότυπη. Η δε γραφιστική δουλειά του Νίκου Κουμαρτζή είναι καταπληκτική – βοήθησε σημαντικά στο να δοθεί ακόμα περισσότερο πνεύμα στο Genius Tempori! Αλλά και η συνεργασία μου με τον διευθυντή των εκδόσεων Γιώργο Ιωαννίδη (φίλο και συνεργάτη από τα παλιά) είναι εξίσου υποδειγματική. Keep on the good work που λένε και στα νεοελληνικά.
Ορισμένοι υποστηρίζουν πως η εκδοτική φιλοσοφία του Δαιδάλεου -με βιβλία τόσο ειδικού περιεχομένου- δεν μπορεί να βρει εύκολα αντίκτυπο στην Ελλάδα της Κρίσης. Τι θα απαντούσατε εδώ;
Εκ των αποτελεσμάτων κρίνονται όλα. Απ’ ό,τι βλέπω η προσεκτική επιλογή τίτλων και συγγραφέων, η καλή εκδοτική δουλειά και η διάθεση/προώθηση, φέρνουν θετικά αποτελέσματα κι αυτό είναι που μετράει. Είναι τετριμμένο να λέμε ότι η κάθε κρίση είναι και ευκαιρία/πρόκληση, αλλά έτσι είναι. Από μια άποψη η κρίση βοήθησε στο να ξεκαθαρίσει η ήρα από το σιτάρι, οι εκδοτικοί οίκοι-δεινόσαυροι να ακολουθήσουν τη μοίρα των προϊστορικών ερπετών μια ώρα αρχύτερα και οι εκμεταλλευτές του χώρου να συμμαζευτούν. Ο κόσμος εκτιμά την ποιοτική δουλειά, και πιστεύω ότι πάντα θα υπάρχει ένας «σκληρός πυρήνας» που θα εκτιμά και θα στηρίζει πρωτότυπες εκδοτικές προσπάθειες – πάντα ταιριαστές με το Genius Tempori!
{ μάθετε περισσότερα για την ζωή και το έργο του Θανάση Βέμπου }
{ μάθετε περισσότερα για το βιβλίο }