Αρχαία Ελληνική Σοφία

Αρχαίοι Έλληνες Θεοί: Ο Ασκληπιός

θεός, Ασκληπιός, βιβλίο, μυθολογία

Για τη γέννηση του Ασκληπιού υπάρχουν τέσσερις κύριες παραδόσεις, όσες και οι περιοχές που διεκδικούν την καταγωγή του: η Θεσσαλία, η Επίδαυρος, η Αρκαδία και η Μεσσηνία. Σύμφωνα με τον Όμηρο και τους περισσοτέρους αρχαίους συγγράφεις καταγόταν από τη Θεσσαλία. Ο Ησίοδος διέσωσε έναν παλιό θεσσαλικό καθώς φαίνεται θρύλο: ήταν υιός του Απόλλωνα και της Κορωνίδας, κόρης του βασιλιά των Λαπίθων Φλεγύα, η οποία ενώ κυοφορούσε τον Ασκληπιό παντρεύτηκε τον Ίσχυ (υιό του Αρκάδα Ελάτου). Η απιστία έγινε γνωστή στον Απόλλωνα από ένα λευκό κοράκι, που το μεταμόρφωσε σε μαύρο και φόνευσε τον Ίσχυ, ενώ η αδελφή του η Άρτεμις σκότωσε την Κορωνίδα. Ο δε Ερμής κατ’ εντολή του Απόλλωνα έβγαλε τον Ασκληπιό από την κοιλιά της Κορωνίδας και τον παράδωσε στον κένταυρο Χείρωνα, αδερφό του Δία, από τον οποίο διδάχθηκε την ιατρική.

Η παράδοση για την καταγωγή του Ασκληπιού από την Επίδαυρο αναφέρει τον γάμο του Μάλου και της Ερατούς, κόρης του Δία, από τον οποίο προέκυψε η Κλεοφήμη, που παντρεύτηκε τον βασιλιά των Λαπιθών Φλεγύα. Από τον γάμο αυτόν γεννήθηκε η Κορωνίδα, την οποία ερωτεύτηκε ο Απόλλων και γέννησε τον Ασκληπιό. Η Κορωνίδα άφησε το βρέφος στο όρος Τίτθιο, όπου τρεφόταν από το γάλα μιας κατσίκας. Ο βοσκός Αρεσθάνας όταν διαπίστωσε την έλλειψη της κατσίκας προσπάθησε να σκοτώσει το βρέφος, αλλά αυτό έστειλε αστραπή που τον κατατρόμαξε.

 

Ο Ασκληπιός έλαβε μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία και θεράπευε τους τραυματίες με επωδές και φάρμακα. Θεωρούνταν χρησμωδός και παντοδύναμος σωτήρας των ανθρώπων, επιπλέον δε ότι είχε τη δύναμη να αναστήσει και νεκρούς. Ο Δίας, κατά τον Διόδωρο, επειδή φοβήθηκε μήπως χάσει τη δύναμή του με την κατάργηση του θανάτου, τον κατακεραύνωσε ως εκπρόσωπο της ιατρικής τέχνης, που διατάραξε τους φυσικούς νόμους και τον τοποθέτησε μεταξύ των αστερισμών με το όνομα Οφιούχος ή κατά άλλους με τους θεούς στον Όλυμπο. Ο Απόλλωνας για να εκδικηθεί τον θάνατο του υιού του σκότωσε τους Κύκλωπες, που προμήθευσαν τον κεραυνό στον Δία, αλλά τιμωρήθηκε από τον Δία να μείνει στη γη μακριά από τον Όλυμπο και να ασκεί την ιατρική στους ανθρώπους επί πληρωμή.

 

Από τότε που ο Ασκληπιός θεοποιήθηκε η ράβδος (βακτηρία) και ο ιερός όφις του συμβολίζουν το ιατρικό επάγγελμα ακόμη και σήμερα. Η βακτηρία διευρυμένη προς τα κάτω και πιο λεπτή προς τα άνω συμβολίζει την εξουσία και το στήριγμα που χρειάζεται ο νέος ασκληπιάδης-ιατρός κατά την άσκηση του επαγγέλματός του. Ο όφις υπήρξε αρχαίο σύμβολο της επούλωσης, της ίασης, της μακροζωΐας και της ανανέωσης, όπως περιοδικά αλλάζει το δέρμα του, αλλά και έμβλημα της σωφροσύνης, της αλήθειας και της ευφυΐας, που εκφράζουν οι τρεις ημίκυκλοι που σχηματίζει ο όφις του Ασκληπιού γύρω από τη ράβδο του. Αναφέρεται ότι ο μονός όφις ως έμβλημα είναι αρχαιότερος από τον διπλό όφη του Ερμή. Πιθανόν το έμβλημα του Ασκληπιού να εμφανίστηκε αρχικά κατά τους ομηρικούς χρόνους και να πρόκειται για μορφολογική διαφοροποίηση του σκήπτρου του Ερμή.

Εμβλήματα του Ασκληπιού ήταν επίσης διάφορα φαρμακοτεχνικά όργανα, κύλινδροι χειρογράφων, πινακίδες ή βιβλία, δίπτυχα, πυξίδες, φιάλη, σικύα (βεντούζα), σκήπτρον, βακτηρία κ.λπ.

Υπάρχουν περίπου πενήντα αγάλματα του Ασκληπιού στα διάφορα μουσεία, με πιο γνωστά το άγαλμα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, της Ρώμης (στο Βατικανό), της Φλωρεντίας (dei Uffici) κ.λπ.

 

Μάθετε τα πάντα τόσο για τον θεό Ασκληπιό όσο και για άλλες θεότητες ανά τον κόσμο που συσχετίστηκαν με το φίδι ως σύμβολο στο βιβλίο του Χρήστου Ντικμπασάνη ”Οφιολατρία” το οποίο κυκλοφορεί σε νέα, επαυξημένη έκδοση από τις Εκδόσεις Δαιδάλεος!